Lịch sử, kiến trúc cổ nhà thờ đá Sa Pa

Nhà thờ Sa Pa toạ lạc trên một vị trí đắc địa với phía sau là núi Hàm Rồng che chắn, phía trước là khu đất rộng, bằng phẳng, có thể phát triển nhiều công trình văn hóa phục vụ cho các hoạt động xã hội.

6797

Đi Sapa dù là dạng du lịch hay nghỉ dưỡng, bạn cũng nên một lần khám phá địa điểm nhà thờ đá mang đậm phong cách độc đáo này nhé!

Nhà thờ Sa Pa toạ lạc trên một vị trí đắc địa với phía sau là núi Hàm Rồng che chắn, phía trước là khu đất rộng, bằng phẳng, có thể phát triển nhiều công trình văn hóa phục vụ cho các hoạt động xã hội. Mang đậm dấu ấn của kiến trúc của người Pháp. Nhà thờ cổ Sapa là điểm nhấn đầu tiên của thị trấn.

Đi Sapa
Ảnh: Internet

Nhà thờ xây dựng đầu thế kỷ 20. Trước khi đặt những viên gạch móng đầu tiên cho công trình này, những người kiến trúc sư Pháp đã chọn lựa rất kỹ địa thế để xây dựng. Đến nay nhà thờ đá Sa Pa vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.

Toạ lạc ở vị trí trung tâm của thị trấn Sa Pa, đứng ở bốn phía đều có thể quan sát được di tích, cùng với hai công trình kiến trúc khác cũng do người Pháp xây dựng là biệt thự Chủ Cầu (nay là khách sạn Hoàng Liên) và khu huyện ủy cũ (nay là trụ sở của Trung tâm Thông tin Du lịch Lào Cai) tạo thành một hình tam giác cân đối với kiến trúc riêng biệt mang phong cách Pháp.

Việc chọn hướng của nhà thờ có ý nghĩa tâm linh quan trọng đối với người Công Giáo: Đầu di tích quay về phía Đông, là hướng mặt trời mọc, hướng đón nguồn sáng Thiên Chúa. Cuối nhà thờ (khu Tháp chuông) là hướng Tây, nơi sinh thành của Chúa Kitô.

Kiến trúc nhà thờ đá Sapa

Ảnh: Internet
Ảnh: Internet

Kiến trúc của nhà thờ được xây dựng theo kiến trúc Gotic La Mã với mái nhà, vòm cuốn và tháp chuông,…đều có hình chóp tạo cho công trình nét thanh thoát, bay bổng. Toàn bộ nhà thờ đều được xây dựng bằng đá đẽo và liên kết với nhau bằng hỗn hợp vôi, cát, mật mía. Phần tường cánh thánh giá phái bên phải được tạo nhám trông giống như nhũ đá chảy xuống làm di tích mang một vẻ đẹp rất tự nhiên. Trần làm bằng vôi rơm nay đã được làm mới riêng phần trần phóa gác chuông được làm từ hỗn hợp của vôi, sắt và rơm vẫn giữ nguyên trạng thái ban đầu, chưa được sửa chữa lần nào.

Tổng diện tích nhà thờ khoảng 6000m2, được chia thành nhiều khu gồm: khu nhà thờ, nhà ở thầy tu, dãy nhà xứ, khu chăn nuôi, nhà thiên sứ, sân, khu Vườn Thánh và hàng rào. Trong đó, khu nhà thiên thần bao gồm: 3 gian tầng trên chuyên để cứu chữa những người bệnh tật hay cho những người lữ hành qua đêm, một tầng hầm, bếp ăn, khu để xác và công trình vệ sinh,… Khu nhà thờ rộng hơn với diện tích 500m2 gồm 7 gian và phần tháp chuông cao hơn 20m bên trong là quả chuông được đúc từ năm 1932, nặng 500kg và cao 1,5m. Hiện nay, trên quả chuông vẫn còn rõ nét đúc ghi số người quyên góp tiền để làm quả chuông này. Phần giá đỡ chuông làm bằng gỗ pơmusau khi được trùng tu vẫn giữ nguyên trạng,…

Trầm lắng giữa phố núi Sa Pa

Nhà thờ Đức Mẹ Mân côi giữa khu trung tâm Sa Pa là điểm hẹn của nhiều du khách mỗi khi có dịp đến đây. Tuy qua một số lần trùng tu, cải tạo do chiến tranh và sự tàn phá khốc liệt của thiên nhiên nhưng nhà thờ vẫn giữa được nét duyên dáng và cái hồn của một công trình kiến trúc tôn giáo.

Từ khi được xây dựng đến nay, nhà thờ Sa Pa luôn là địa điểm diễn ra nhiều hoạt động văn hoá truyền thống của các dân tộc nơi đây. Ngay phía trước Nhà thờ là khu vực Sân quần và hàng thông lưu niên, nơi đây vào mỗi tối thứ 7 hàng tuần thường diễn ra các sinh hoạt văn hoá độc đáo của các dân tộc thiểu số mà du khách quen gọi với cái tên “chợ tình”. Với tiếng sáo, kèn lá, đàn môi dìu dặt, tha thiết và những điệu xoè chao nghiêng của những chàng trai, thiếu nữ người Mông, Dao… Cùng với hoạt động cầu nguyện diễn ra trong những ngày cuối tuần tạo cho không gian của Nhà thờ thêm lung linh, huyền ảo và có sức lôi cuốn lạ thường.

Bên cạnh đó, do là một công trình được kiến thiết từ rất sớm, cùng với mảnh đất và con người nơi đây, Nhà thờ Sa Pa cũng trải quan nhiều biến cố của lịch sử. Kể từ khi thành lập, nhà thờ Sa Pa luôn có các linh mục ở tại giáo xứ phục vụ bà con giáo dân. Tuy nhiên các năm sau đó, do sự có mặt của quân đội Nhật, các hoạt động tôn giáo tín ngưỡng của Nhà thờ đã bị ngưng trệ. Những năm sau đó chiến tranh liên miên nên dân chúng phải đi sơ tán, giáo xứ hầu như không còn sinh hoạt, nhà thờ, nhà xứ bỏ hoang. Sau đó, nhà thờ trở thành kho gạo, nhà xứ là trường dạy học.

Bắt đầu từ năm 1995, chính quyền địa phương cho phép trùng tu Nhà thờ lần thứ nhất và giáo xứ tiếp tục sinh hoạt trở lại. Cùng thời gian này, hai họ đạo Hầu Thào, Lao Chải (họ đạo dân tộc thiểu số Mông thành lập năm 1920) cũng được tái lập và bước đầu sinh hoạt. Tuy vậy chỉ vào dịp lễ trọng trong năm mới có các cha đến dâng lễ và cử hành các bí tích phục vụ cộng đoàn. Tháng 5/2006, giáo xứ Sa Pa chính thức có linh mục quản nhiệm và thường trú sau gần 60 năm không có cha xứ. Năm 2006 tiến hành lần trùng tu thứ hai sửa lại mái và nền.

Ảnh: Internet

Với nét trầm mặc như bản chất vốn có, Nhà thời Sa Pa vẫn ẩn dấu nhiều bí ẩn còn đang ngủ yên chờ đợi được khám phá.

Ngôi nhà thờ này nằm ngay giữa Trung tâm thị trấn. Phía trước là một sân vận động rộng. Hằng ngày, người dân tộc tập trung đông đúc ở đây mua bán, trao đổi hàng hóa. Đây cũng chính là nơi mà thứ 7 hàng tuần réo rắt tiếng khèn gọi bạn của những đôi trai gái trong phiên chợ tình mang đầy nét văn hóa dân tộc và hơi thở núi rừng. Những tòa biệt thự rêu phong và cũ kỹ có vẻ đẹp riêng của nó, tạo thành một khung cảnh “nền cũ lâu đài bóng tịch dương” rất đặc trưng. Nhất là khi những bóng dáng xa xưa đó thấp thoáng ẩn hiện trong màn sương mờ ảo không khỏi khiến lòng người bâng khuâng. Ai đã đến nơi đây một lần chắc hẳn không thể quên được màn sương mù dầy đặc và nhà thờ đá thoắt ẩn thoắt hiện trong sương.

Xem thêm: